Op zoek naar de zevende functie van taal

Over De zevende functie van Laurent Binet

De zevende functie van taal - Laurent BinetOp 25 februari 1980 wordt literatuurcriticus, semioticus en linguïst Roland Barthes in Parijs aangereden door een busje. 2 augustus: het station in Bologna wordt verwoest door een bomaanslag. 81 mensen overlijden, 200 mensen raken gewond. 16 november: filosoof Louis Althusser wurgt zijn vrouw Hélène. 10 mei 1981: François Mitterrand wint de Franse verkiezingen en wordt president. In Laurent Binets nieuwe roman De zevende functie van taal hebben al deze historische gebeurtenissen met elkaar te maken. In een intelligente thriller slalomt Binet heerlijk tussen verleden en verbeelding. Lees verder “Op zoek naar de zevende functie van taal”

Betekenis geven aan iets mysterieus’

Over Waarom komt U ons hinderen van Willem Jan Otten

Waarom komt U ons hinderen - Willem Jan OttenNa het lezen van Philip Huffs essays vroeg ik me af op welke manier je wel moet schrijven over literatuur zodat het interessant wordt. In de hoop een goed voorbeeld te vinden pakte ik Waarom komt U ons hinderen van Willem Jan Otten uit de kast. Waarom komt U ons hinderen is een bundeling essays over veertien helden: schrijvers, denkers en filmers. De kern is religie, al is het niet een poging om stap voor stap Ottens bekering te rationaliseren. Het is eerder ‘een poging om achteraf aan iets mysterieus’ betekenis te geven, aan de hand van schrijvers en kunstenaars die, hoe dan ook, zichzelf beschouwen als dienaars van een mysterie.’ Het is dat mysterie waarin Otten iets van Christus herkende. Lees verder “Betekenis geven aan iets mysterieus’”

Dichtung en Wahrheit

Over Huis voor het hiernamaals van Guido Snel

Huis voor het hiernamaals Guido SnelHoe goed kun je een ander kennen? Waar houdt de geschiedschrijving op en begint de verbeelding? In de bundel Huis voor het hiernamaals brengt Guido Snel de levensverhalen bijeen van zijn dierbaren, van bewonderde schrijvers tot zijn eigen familie. In vijftien verhalen beschrijft hij hun levens en reflecteert hij op het vermogen om ze te kúnnen beschrijven. Snel ontziet zichzelf daarbij niet: ‘Zo raak ik de pijn niet. Het scalpel moet dieper, in mijn eigen vlees, in dat van mijn ouders. Maar hoe doe je dat, snijden in je eigen vlees?’ Lees verder “Dichtung en Wahrheit”

Nooit meer slapen: het boek was beter anders (II)

Deel 2 van een tweeluik over Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans en de verfilming Beyond sleep

beyond_sleep_36000346_ps_-21010-800-600Een onverfilmbaar boek noemde Jan Blokker, voormalig directeur van het Filmfonds, Nooit meer slapen. Vaak werden er plannen gemaakt, maar steeds werden ze niet gerealiseerd. Ik herinner me het Willem Frederik Hermans filmfestival op de UvA meer dan tien jaar geleden. Daar werden de verfilmingen vertoond van de verhalen ‘Paranoia’ en ‘De blinde fotograaf’ van Adriaan van Ditvoorst uit de jaren zestig en zeventig en kwam regisseur Gerrard Verhage praten over zijn plannen voor een film van Nooit meer slapen. Het zou wederom bij een plan blijven. Tot nu: Boudewijn Koole heeft met Beyond sleep – naar de Engelse titel van het boek – een dappere verfilming van Hermans’ roman gemaakt. Lees verder “Nooit meer slapen: het boek was beter anders (II)”

Nooit meer slapen: het boek was beter anders

Deel 1 van een tweeluik over Nooit meer slapen van Willem Frederik Hermans en de verfilming Beyond sleep

Willem Frederik Hermans - Nooit meer slapenNatte sokken, overal muggen en nooit wordt het donker. In Willem Frederik Hermans’ meesterwerk Nooit meer slapen ondergaat de ambitieuze geoloog Alfred Issendorf vele ontberingen in een poging om de hypothese van zijn promotor te bewijzen: de meren in het noordelijke deel van Noorwegen zijn niet gevormd door ijs zoals algemeen wordt aangenomen, maar door meteoorinslagen. Ik las de roman meer dan tien jaar geleden voor het eerst. Het is me altijd bijgebleven als een groots werk, en bij herlezing nu — naar aanleiding van de verfilming Beyond sleep — vind ik het zo mogelijk nog beter. Lees verder “Nooit meer slapen: het boek was beter anders”

Literatuur en leven

Over: Philip Huff – Het verdriet van anderen

Philip Huff - Het verdriet van anderen‘Een turbulente en hectische tijd als deze vraagt om rust, reflectie, overzicht en werkelijke verbinding, om meer te weten te komen. Om dieplezen. Romans bieden die mogelijkheid.’ Aan het woord is Philip Huff in zijn essaybundel Het verdriet van anderen. Deze bundel leest als een persoonlijke leesgeschiedenis van Huff, waarin hij de boeken die het meest voor hem betekend hebben verbindt met zijn eigen leven. Hij wisselt stukken over literatuur af met een verslag van zijn tijd in het ziekenhuis voor een hartoperatie en de reis die hij daarna naar Nieuw-Zeeland maakte. De grote vraag in deze bundel is wat literatuur voor betekenis heeft. Lees verder “Literatuur en leven”

Korte verhalen van J.M.A. Biesheuvel

Over: J.M.A. Biesheuvel – Eva’s keus

j.m.a. biesheuvel - eva's keusHet korte verhaal heeft het moeilijk. Mensen lezen (en kopen dus) liever een roman. Een vingeroefening zou het zijn, de opmaat naar een roman – het echte werk. Dat verhalenbundels slecht verkopen, wil ik geloven, maar het valt me op dat ik vaker de tegenwerping (het korte verhaal is veel méér dan een oefening) dan de originele stelling hoor of lees. Niettemin zijn verhalenbundels sinds een paar jaar uitgesloten van de grote literaire prijzen in Nederland, zodat ik een aparte prijs voor de beste bundel van harte steun. Die prijs is de J.M.A. Biesheuvelprijs en werd vrijdagavond uitgereikt aan Marente de Moor voor haar bundel Gezellige verhalen. Lees verder “Korte verhalen van J.M.A. Biesheuvel”

De stad in boeken

Over: Oost. Het literaire centrum van Amsterdam

Oost. Het literaire centrum van AmsterdamWie van kaartlezen houdt, kan zijn hart ophalen bij de plattegrond van Amsterdam. Sinds kort bestaat er een geheel uit literaire citaten, Leesbaar Amsterdam heet het. Zo zie je maar eens hoe vaak de stad decor is geweest in de literatuur. En deze citaten zijn natuurlijk nog maar een keuze: sommige plekken zijn nu eenmaal vaker beschreven. Alleen al met drie van mijn geliefde schrijvers – Hermans, Van het Reve en Nescio – zou je de halve stad kunnen volschrijven. Lees verder “De stad in boeken”

Or die trying

the-end-of-the-tour poster Onlangs draaide The end of the tour in de bioscopen, de biopic over David Foster Wallace. In de film reist Rolling Stonejournalist David Lipsky de laatste dagen van de promotietour voor Infinite Jest met de schrijver mee om een verhaal te maken over dé literaire sensatie van dat moment. Het artikel in Rolling Stone is er nooit gekomen, maar na de dood van Wallace publiceerde Lipsky wel de transcripties van dit dagenlange interview in Although of course you end up becoming yourself: A road trip with David Foster Wallace – waarop deze film gebaseerd is.

De film legt het accent op de interactie tussen de twee mannen: op sommige momenten lijkt er iets van een vriendschap te ontstaan, het volgende moment blijkt dat een illusie. Eisenberg is sterk in zijn rol als interviewer David Lipsky, die moet schipperen tussen zijn bewondering voor de schrijver en zijn opdracht om een spannend artikel te schrijven. Hij checkt meer dan eens of het lampje van zijn taperecorder wel brandt – hoe casual de twee ook zitten te praten. ‘Eisenberg nails an entire profession,’ schreef Rebecca Mead in The New Yorker. Lees verder “Or die trying”

De beste boeken van 2015

Het einde van het jaar nadert, het is dus tijd voor een terugblik. Daar hoort een lijstje bij: de beste boeken van 2015. Als ik zeg dat 2015 een goed boekenjaar was, dan betreft dat de kwaliteit, niet zozeer de kwantiteit. Veel drukke dingen gaven me minder tijd om te lezen. Wel relatief veel nieuwe boeken gelezen – en wat voor boeken! De beste boeken die ik dit jaar heb gelezen, zijn ook allemaal in 2015 uitgekomen. Lees verder “De beste boeken van 2015”

Blijf op de hoogte