Categorie: fictie

Afgelegen, maar nooit afgezonderd

Over De atlas van afgelegen eilanden van Judith Schalansky

‘Drink met je billen bloot, melk uit een kokosnoot.’ Al op jonge leeftijd is het een droombeeld: weg van alles en wonen op een onbewoond eiland. Niet alleen voor de Gooise jongens en meisjes van Kinderen voor kinderen. Als kind was Judith Schalansky gefascineerd door atlassen. In 1980 geboren in het Oost-Duitse Greifswald waren wereldkaarten de vensters voor haar escapisme. ‘Waarschijnlijk hield ik zo van atlassen omdat hun lijnen, kleuren en namen voor mij de plaatsen vervingen waar ik nooit naartoe kon,’ schrijft ze. Een ‘atlaskind’ is ze altijd een beetje gebleven, getuige De atlas van afgelegen eilanden van de inmiddels grote Judith Schalansky, schrijfster en grafisch ontwerper. Lees verder “Afgelegen, maar nooit afgezonderd”

De wijsheid van de kleine prins

Over De Kleine Prins van Antoine de Saint-Exupéry

Antoine de Saint-Exupéry de kleine prinsMijn eerste kennismaking met Le Petit Prince van Antoine de Saint-Exupéry dateert van voor ik me kan herinneren. Toen ik klein was hing er thuis een prentje aan de muur van een geel korenveld met een vos – een scène uit het verhaal. Latere kennismakingen via bewerkingen heb ik ook niet meer helder voor de geest, maar moeten er geweest zijn, want, jaren later, na genoeg vakantiezakgeld gespaard te hebben, herkende ik het blonde mannetje op het biljet van vijftig frank. Pas nu ik De Kleine Prins zelf gelezen heb, realiseer ik me hoe groot het gemis is van het verhaal nooit goed gekend te hebben. Lees verder “De wijsheid van de kleine prins”

Eén jaar écht gelukkig

Over De Saamhorigheidsgroep van Merijn de Boer

Merijn de Boer - De SaamhorigheidsgroepHet omslag van de nieuwe roman van Merijn de Boer toont een blote vrouw in de wei. Achter haar twee koeien. Het is de foto die gebruikt is voor de beroemde verkiezings­poster van de PSP in 1971. De Boers roman speelt zich af in een vergelijkbaar milieu van linkse idealisten, zij het in de jaren tachtig. Wanneer zijn oude vriend Bronno hem komt opzoeken in New York, komen bij diplomaat Bernhard herinneringen boven aan deze tijd. Meer dan dertig jaar geleden maakte hij deel uit van de Saamhorigheidsgroep. Eigenlijk was hij niet zo idealistisch, paste er ook niet echt bij, maar nu realiseert hij zich dat die periode, decennia geleden, de enige écht gelukkige tijd in zijn leven was. Lees verder “Eén jaar écht gelukkig”

Je staande houden in een wereld waar je niet voor gekozen hebt

Over Het tegenovergestelde van een mens van Lieke Marsman

Lieke Marsman - Het tegenovergestelde van een mens‘Op een gegeven moment zei mijn moeder dat de mens door en door slecht was.’ Een uitspraak die er nogal inhakt bij de jonge Ida. Ongetwijfeld ook door de achteloosheid van de stelling, gedaan tijdens het koken; moeder hakt vervolgens een wortel in tweeën. Als de mens slecht is, redeneert Ida vervolgens, zit er maar één ding op: het tegenovergestelde van een mens worden. Ida’s voornemen is het vertrekpunt van de gelijknamige roman van Lieke Marsman Het tegenovergestelde van een mens. Lees verder “Je staande houden in een wereld waar je niet voor gekozen hebt”

Een dwaling

Over Dorsmans dood van Miek Smilde

Miek Smilde Dorsmans doodMarianne Vaatstra, Anne Faber – namen die in het collectieve geheugen zitten. Slachtoffers van gruwelijke misdaden, we kennen de geruchtmakende rechtszaken. In haar nieuwe roman Dorsmans dood stelt Miek Smilde een vergelijkbare, maar verzonnen zaak centraal. Het perspectief dat ze kiest is opvallend. Het is namelijk niet dat van de dader, zoals veel vaker voorkomt in de literatuur maar dat van de rechter die in hoger beroep een uitspraak moet doen. Wanneer jaren later blijkt dat hij een fout heeft gemaakt, brengt het hem aan het twijfelen. Niet alleen aan zijn vonnis, maar ook aan wie hij dacht te zijn. Lees verder “Een dwaling”

In tweeën gedeeld

Over Serotonine van Michel Houellebecq

Michel Houellebecq - Serotonine‘Het is een wit, ovaal, deelbaar tabletje.’ Met deze mededeling begint Serotonine, de vorig jaar verschenen roman van Michel Houellebecq. Het is de beschrijving van het anti­depres­sivum dat de hoofdpersoon slikt. Natuurlijk is ook deze figuur een man en van middelbare leeftijd – hoe kan het anders in een roman van Houellebecq. Ook de laatste zinnen van het eerste hoofdstuk zijn typerend: ‘De meest voor­komen­de nadelige bijwerkingen van Captorix waren misse­lijk­heid, verdwijning van libido en impotentie. Van misse­lijk­heid heb ik nooit last gehad.’ Lees verder “In tweeën gedeeld”

Karenin, de man van

Over Anna Karenina van Leo Tolstoj

Tolstoj Anna Karenina Russische Bibliotheek‘Why?!’ vroeg ze terwijl ze zich omdraaide van de bijrijdersstoel. Ik zat in de auto bij een jong Rusisch stel en had zojuist verteld dat ik bezig was in Anna Karenina. Vond ze het niet goed? Jawel hoor, alleen vond ze het niet helemaal een boek voor een guy form Amsterdam. Ik geef toe, het is een liefdes­verhaal met nogal wat dramatiek. Maar Tolstoj observeert en schrijft zo goed, en weet gevoelens met zulke precisie te ontrafelen, dat dit boek oneindig veel beter is dan de gemid­delde romcom, waar deze guy from Amsterdam inderdaad geen trek in zou hebben. Lees verder “Karenin, de man van”

Boland kan me de bout hachelen

Over de vertalingen van Anna Karenina

Tolstoj Anna Karenina Russische BibliotheekUit uniformiteitsoverwegingen kocht ik Anna Karenina in de uitgave van Van Oorschots Russische Bibliotheek. Dat betekent niet alleen kiezen voor een bepaalde uitvoering, maar ook voor een bepaalde vertaling, in dit geval die van Wils Huisman uit 1965. Een al wat oudere vertaling dus, terwijl Hans Boland voor Athenaeums Perpetuareeks in 2017 een geheel nieuwe vertaling maakte. Hij schreef zelfs een begeleidend boekje bij zijn vertaling: Hij kan me de bout hachelen met zijn vorstendommetje. Lees verder “Boland kan me de bout hachelen”

Geen verlies zonder winst

Over Inventaris van enkele verliezen van Judith Schalansky

Judith Schalansky - Inventaris van enkele verliezenLaat je niet misleiden. Het klinkt misschien wat stoffig, de titel van het nieuwe boek van Judith Schalan­sky: Inventaris van enkele verliezen. Maar dat is het aller­minst, al is het boek precies dat wat de titel aangeeft: een bundeling van dingen die niet meer zijn. Van een verzonken eiland en ingestorte gebouwen tot verloren dicht­regels van Sappho en uitge­storven dier­soorten. Schalansky’s fascinatie voor de dingen is aanste­kelijk. Het is een groot genoegen je mee te laten voeren op de stroom van haar gedachten. Haar over­denkingen en fenomenale aandacht voor details maken dit boek tot veel meer dan een verzameling van een twaalftal curiosa. Lees verder “Geen verlies zonder winst”

Tussen overtuiging en onverschilligheid

Over Ontweten van Menno van der Veen

Menno van der Veen - OntwetenTussen ‘weten’ en ‘vergeten’ zit ‘ontweten’. Dat is niet hetzelfde als kennis kwijtraken – dat is ‘vergeten’. Het is je bewustzijn er niet meer door laten beïnvloeden. In de gelijk­namige roman van Menno van der Veen moet David (‘Daav’) zijn verleden ontweten. Hij tobt met verschil­lende vragen rond schuld. In het algemeen: wie is er schuldig aan misstanden in de wereld? En misschien ook wel op persoonlijk vlak: in hoeverre is hij schuldig aan de val van een politicus en de afgang van een bekend historicus? Met hulp van vriendin Vigée en zijn geliefde Margot zoekt Daav een levenshouding tussen overtuiging en onverschilligheid. Lees verder “Tussen overtuiging en onverschilligheid”

Blijf op de hoogte