essay Archives - just read

Bespiegelingen in opengelaten ruimte

Over Bluets van Maggie Nelson

Omslag van Maggie-Nelson-Bluets Ergens halverwege het gesprek kwam de vraag op wat we eigenlijk lazen. Een essay, vond ik. De vriend met wie ik sprak – we hadden het over Bluets van Maggie Nelson – ging in zijn lezing ervan uit met een roman van doen te hebben. Ik miste een kern in dit boekje, welks aanwezigheid ik toch wel prettig vond in een essay. Een lijn? Waren het meer losse aantekeningen? Laten we het erop houden dat Bluets zich niet makkelijk laat classificeren – en dat denk ik ook niet wil. Lees verder “Bespiegelingen in opengelaten ruimte”

Van Oorschot Terloops: aan de wandel

Over de reeks Terloops van Van Oorschot

Van Oorschot Terloops De grote ronde Thomas Rosenboom Wat een ontzettend leuke serie boekjes is dat toch, Terloops van Van Oorschot. Een tikje woordspelerig misschien, de naam, want we hebben het hier over wandelboekjes. Het is natuurlijk ook een knipoog naar J.J. Voskuils boek Terloops over zijn wandelingen in Frankrijk. Maar deze nieuwe Terloops-boekjes zijn volgens mij veel beter. Voskuil is vooral beschrijvend, categorie toen-en-toen liep ik daar-en-daar. Even iets drinken op het terras. Geen echte overdenkingen en ook niet uitgebreid beschrijvend wat er daar-en-daar toen-en-toen te zien viel. Marjoleine de Vos, Bregje Hofstede, Thomas Rosenboom en Gerbrand Bakker, van wie er nu deeltjes verschenen zijn, zijn wat dat betreft veel interessanter. Lees verder “Van Oorschot Terloops: aan de wandel”

Meer dan een terugblik op een schrijversleven

Over Dagelijks werk van Renate Dorrestein

Renate Dorrestein - Dagelijks werk ‘Want de vraag of we ouderdom kunnen en willen voorkomen, is een regelrechte bedreiging van een toekomstperspectief dat ik al heel lang koester, namelijk dat ik op een dag eindelijk een keer een oude vrouw zou zijn. Daar heb ik me altijd ontzettend op verheugd.’ Dit schreef Renate Dorrestein drie jaar geleden voor een lezing. Maar een oude vrouw zijn was haar niet gegeven: in het najaar van 2016 werd bij haar slokdarmkanker geconstateerd. Dorrestein overleed 4 mei 2018, op 64-jarige leeftijd. Met de naderende dood besloot ze alvast op te ruimen en weg te gooien, waarbij ze veel oud en veelal ongepubliceerd materiaal tegenkwam. Een deel daarvan, waaronder ook die lezing, is gebundeld in Dagelijks werk. Lees verder “Meer dan een terugblik op een schrijversleven”

De beste boeken van 2017

Mijn eigen smaak ken ik behoorlijk goed. Als ik een nieuw boek kies om te lezen, blijk ik het vrijwel altijd een goed boek te vinden. Natuurlijk is het ene boek beter dan het andere, maar echt slechte boeken kies ik niet. Nu ik voor Literair Nederland recenseer, kies ik niet zelf meer alle boeken die ik lees. Ik krijg boeken toegestuurd om te bespreken en dat leidt natuurlijk tot ontdekkingen: boeken die ik nooit zelf zou kiezen. In sommige gevallen een aangename verrassing, maar een aantal keer heb ik boeken met gezonde tegenzin uitgelezen – en een navenante recensie geschreven. Lees verder

Essays & particuliere anekdotiek

Over Genoeg nu over mij van Marja Pruis en Vroege werken van Jan Postma

Marja Pruis - Genoeg nu over mij & Jan Postma - Vroege werken Nog nooit in de geschiedenis zette de mens zich zo veelvuldig in de etalage als nu. We zijn gevat op Twitter en delen onze ontbijtjes op zondagochtend op Instagram. Was de autobiografie vroeger een bijzonder genre, tegenwoordig registreert iedereen zijn leven als volleerd amateur. De vraag rijst hoe je over jezelf moet schrijven te midden van al deze stemmen, om het uit te tillen boven de gemiddelde Facebookpost. Ik las twee essaybundels die voorbeelden vormen van hoe dat moet en hoe vooral niet: Genoeg nu over mij van Marja Pruis en Vroege werken van Jan Postma. Lees verder “Essays & particuliere anekdotiek”

Lessen in lezen

Over Hoe lees ik? van Lidewijde Paris

hoe lees ik?-lidewijde-paris ‘Reading is a majority skill but a minority art,’ schrijft Julian Barnes. Dit is toepasselijk voor Hoe lees ik? van Lidewijde Paris. Want iedereen kan een boek lezen, maar het doorgronden ervan, het begrijpen wat een auteur ermee bedoeld heeft, is nog niet zo gemakkelijk. Kennis van hoe verhalen in elkaar zitten, helpt daarbij. Met Hoe lees ik? maakt Paris deze kennis toegankelijk voor de gewone lezer, zonder te vervallen in droge analyses. Het is een prettig geschreven gids vol handvatten om meer uit boeken te halen met mooie voorbeelden uit moderne verhalen en klassieke romans. Lees verder “Lessen in lezen”

Betekenis geven aan iets mysterieus’

Over Waarom komt U ons hinderen van Willem Jan Otten

Waarom komt U ons hinderen - Willem Jan Otten Na het lezen van Philip Huffs essays vroeg ik me af op welke manier je wel moet schrijven over literatuur zodat het interessant wordt. In de hoop een goed voorbeeld te vinden pakte ik Waarom komt U ons hinderen van Willem Jan Otten uit de kast. Waarom komt U ons hinderen is een bundeling essays over veertien helden: schrijvers, denkers en filmers. De kern is religie, al is het niet een poging om stap voor stap Ottens bekering te rationaliseren. Het is eerder ‘een poging om achteraf aan iets mysterieus’ betekenis te geven, aan de hand van schrijvers en kunstenaars die, hoe dan ook, zichzelf beschouwen als dienaars van een mysterie.’ Het is dat mysterie waarin Otten iets van Christus herkende. Lees verder “Betekenis geven aan iets mysterieus’”

Literatuur en leven

Over: Philip Huff – Het verdriet van anderen

Philip Huff - Het verdriet van anderen ‘Een turbulente en hectische tijd als deze vraagt om rust, reflectie, overzicht en werkelijke verbinding, om meer te weten te komen. Om dieplezen. Romans bieden die mogelijkheid.’ Aan het woord is Philip Huff in zijn essaybundel Het verdriet van anderen. Deze bundel leest als een persoonlijke leesgeschiedenis van Huff, waarin hij de boeken die het meest voor hem betekend hebben verbindt met zijn eigen leven. Hij wisselt stukken over literatuur af met een verslag van zijn tijd in het ziekenhuis voor een hartoperatie en de reis die hij daarna naar Nieuw-Zeeland maakte. De grote vraag in deze bundel is wat literatuur voor betekenis heeft. Lees verder “Literatuur en leven”

Geschreven zelfportret

Een voorwerp of een herinnering, meer heeft Nicolaas Matsier niet nodig om zijn gedachten in werking te stellen. In Compositieportret schetst hij een beeld van zichzelf in zestig korte hoofdstukken, elk niet langer dan een paar pagina’s. ‘Zo onthult dit mozaïek in stukjes en beetjes wie Nicolaas Matsier is, wat hem heeft gevormd en wat hem intrigeert,’ zoals de achterflap uitlegt. Deze stukjes en beetjes hebben een columnachtig karakter – sommige stukken verschenen ook op de achterpagina van het NRC. Matsier vindt zijn onderwerpen in het alledaagse en beschrijft zijn observaties mooi, maar te vaak hebben zijn stukken niet veel meer om het lijf dan een voortreffelijke stijl. Wat mist is een beschrijving die het bekende op een nieuwe manier laat zien.

Lees verder “Geschreven zelfportret”

Geschiedenis van het lezen

Het begon in het vierde millennium voor Christus: lezen. Voor zover we weten. Het oudste schrift werd halverwege de jaren tachtig gevonden op twee kleine kleitabletten uit die tijd. Essayist en bibliofiel Alberto Manguel begint hier zijn Geschiedenis van het lezen. Maar van wát is dat eigenlijk een geschiedenis? Wat doen we dan, als we lezen? Het is een vraag die we al eeuwen proberen te beantwoorden, maar waarop we het antwoord nog niet weten. Lees verder “Geschiedenis van het lezen”

Categorie: essay