Haast is er nergens

Over Berichten van een zakenman van D. Hooijer

D-hooijer-berichten-van-een-zakenman-‘Haast is er nergens,’ schreef D. Hooijer aan haar uitgever Van Oorschot vorig voorjaar –  haar nu verschenen roman Berichten van een zakenman was nog niet definitief af. Ze kampte weliswaar met haar gezondheid, maar haar overlijden eind september kwam toch onverwacht. Haar roman kwam nog af en is nu verschenen. Met Berichten van een zakenman heeft ze een prachtig, Hooijeriaans verhaal nagelaten.

In haar kenmerkende stijl, met eenvoudige zinnen waarachter een hele wereld schuilgaat, beschrijft D. Hooijer de lotgevallen van vier homoseksuele mannen. Peter Landsman valt op oudere mannen. Hij verlaat zijn vriend Carl, die verliefd is geworden op een ander, en gaat terug naar zijn oude geliefde Reggy, een Indonesische man die nog getrouwd is met zijn vrouw Petula en tegelijkertijd een relatie heeft met zijn iets oudere oom Ted. Gecompliceerde liefdesrelaties: het doet denken aan het verhaal ‘Sleur is een roofdier’ uit de gelijknamige verhalenbundel waarmee Hooijer in 2008 de Libris Literatuurprijs won.

Op zoek

Net als in haar andere verhalen tekent Hooijer in deze roman de gewone levens van gewone mensen. Mensen met hun eigenaardigheden, maar zonder een opzienbarend leven. Ook Peter heeft zo’n rustig leven, maar hij besluit dat hij spannender moet zijn – in ieder geval in bed. Hij gaat te rade bij een zelfhulpboek van Beryl Stone, De Betere Sadist. Het levert mooie scènes op, maar Peters wereld wordt niet blijvend veranderd door het boek en de affaire met Reggy gaat over als deze weer naar Indonesië gaat. En dus wil Peter op zoek naar een ander:

Daarna wil ik de stad in op zoek naar een prettige vriend zonder partner. Iemand die gewoon een beetje drinkt, niet te veel. Iemand die af en toe wat zegt, niet te veel, een doorsnee jongen. Liefst met normale ouders, maar laat ik niet te veeleisend zijn.

Een zin als hierboven maakt toch meteen benieuwd naar de jongens met abnormale ouders? In één zin werpt Hooijer in blik op de vorige relaties van Peter. Maar hij is niet de enige die op zoek is naar een nieuwe liefde. Willem, een voormalige zwerver voor wie Peter altijd een fles wijn in de tuin zette, krijgt ook een geliefde, maar de relatie is van korte duur. Eigenlijk is dat niet zo erg. De manier waarop Willem daarover praat laat zien dat Hooijers ingehouden, maar zeker aanwezige humor niet ontbreekt in deze roman:

Annelot was alleen maar heerlijk om te voelen tot ik een kussen aardiger vond van karakter.

Gewone liefde

Na Reggy’s vertrek naar Indonesië met zijn vrouw Petula en Ted neemt Peter Reggy’s huis en tapijtenhandel in Amstelveen over, waarover je overigens niet al te veel te weten komt. Met kerst komen de drie weer over uit Indonesië. Ook Willem en een dakloze vriendin van hem, Renske, zijn erbij. Oude bekenden, voormalige geliefden en twee nieuwe mensen: het levert heerlijk ongemakkelijke situaties op waar je als lezer van mag genieten als een onzichtbare voyeur.

Wie oog heeft voor de pracht van het gewone leven, dat bij D. Hooijer toch altijd minder gewoon is dan je zou denken, moet deze roman vooral lezen

Als iedereen na de kerstdagen weer weg is, en Peter alleen, gaat zijn zoektocht naar een nieuwe liefde verder. Het brengt hem in een Amsterdamse homobar, waar hij de ware ook niet vindt: ‘Je zag mijn hongerige ogen, dat klopt. Heel pijnlijk, dat je het zag. Misverstand dat het om jou ging.’ Uiteindelijk zal hij een nieuwe en jongere vriend krijgen, een gewone jongen voor wie het in de liefde ook niet heel spannend hoeft:

Hoe Allard en ik ons ook overgeven aan liefde en gesprek, hoe uitgeput we daarna beneden voor het vuur zitten, op een bepaald moment zegt hij dat hij aan het werk moet en ik ook.

Ongetwijfeld is Berichten van een zakenman voor sommigen een saai boek. Er gebeurt eigenlijk weinig. Wie iets spannends zoekt, raad ik dan ook het werk van Beryl Stone aan. Wie oog heeft voor de pracht van het gewone leven, dat bij D. Hooijer toch altijd minder gewoon is dan je zou denken, moet deze roman vooral lezen, het laatste boek van een schrijfster met een unieke stem in de Nederlandse literatuur. Lees deze roman, rustig, om Hooijers prachtzinnen goed te kunnen horen. Haast is er nergens.

D. Hooijer – Berichten van een zakenman
paperback met flappen, 277p
1e dr. Van Oorschot

Deze recensie is geschreven voor Recensieweb en ook aldaar te lezen.

Eén gedachte over “Haast is er nergens”

  1. Op Recensieweb kwam de volgende reactie:

    Beste Just Houben,
    Dank voor dit prachtige beeld van het boek. Het laat de liefde en de humor goed zien. En haar talent om onze vage verwachtingen van de wereld weer te geven. Al lijkt het kort door de bocht: wiens schoonouders zijn er nu wel normaal? Dit met een knipoog.
    Kleine kanttekening: voor zover ik weet schreef Hooijer “haast is er nergens”. Net even anders in betekenis en meer in lijn met hoe ze sprak. Een uitspraak om te onthouden.
    Nogmaals dank en met vriendelijke groet,
    Eline, dochter van D.Hooijer

    Waarop ik antwoordde:

    Beste Eline,
    Een reactie op wat je schrijft is altijd leuk – een reactie als deze helemaal. Dank daarvoor.

    ‘Haast is er nergens’ vond ook ik een mooie uitspraak en goed passen bij de sfeer van het boek. Bij het schrijven van dit stuk citeerde ik – slordig, slordig – uit mijn hoofd. Laten we deze uitpraak inderdaad onthouden, maar dan goed. Ik ga het aanpassen.

    Vriendelijke groet,
    Just

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blijf op de hoogte