Een universeel scenario

Over Ik nog wel van jou van Elke Geurts

Elke Geurts - Ik nog wel van jouEen tijd geleden al kreeg ik de tip om Elke Geurts te gaan lezen. Anderhalf jaar geleden begon ik haar blog te lezen. Ze schreef blogs over haar uit elkaar vallende huwelijk. Eerst elke dag, en daarna wekelijks las ik hoe het is om te scheiden. Het ongeloof, verdriet en de pijn wist Elke Geurts prachtig te vangen in kleine stukjes. En nu is er Geurts nieuwe roman Ik nog wel van jou. Onvermijdelijk dat ik dat moest gaan lezen. Het beschrijft dezelfde periode, het gaat ook over haar scheiding, maar het is niet simpelweg een bundeling van de eerdere columns en blogs.

‘Dit is een slecht verhaal, en als ik niet zou proberen de loop ervan te veranderen, er een goed verhaal van te maken, of ten minste iets beters, ben ik als schrijver geen knip voor de neus waard.’ Voor Trouw mocht Geurts een tijdelijke column schrijven. Het leek haar een leuk idee om verslag te doen over hoe ze haar huwelijk ging redden. Ik nog wel van jou vertelt dat verhaal: de hoop dat het goed komt, tegen beter weten in er in willen geloven, het niet kunnen en willen accepteren. De ongelooflijke pijn en verdriet dat het anders afloopt.

Ik wist dat afstand uiteindelijk niet de oplossing zou zijn. Afstand leidde tot nog meer afstand. Maar er moest iets gebeuren. Alles wat man wilde was weg van mij, terwijl ik dag in dag uit bezig was zo dicht mogelijk bij hem te komen.

Dubbele laag

Hierover schrijven is een hachelijke zaak. De emoties zijn te heftig, het verdriet te groot. Het gevaar van aperte kitsch ligt op de loer, maar in de handen van Geurts gaat het goed. Meer dan zelfs. Allemachtig, wat schrijft ze groots! En dat is dan ook meteen een van de verschillen met de columns. In de roman gaat het ook heel erg over het schrijven van dit boek. Want hoe doe je dat, over je eigen scheiding schrijven? En niet achteraf, maar terwijl je er midden in zit.

De herkenning begon me wel steeds meer te verontrusten. Omdat het weer deed vermoeden dat dit een normaal proces was. Het deed vermoeden dat er bepaalde wetmatigheden waren waaraan ook ons verhaal zich hield. Dat hier iets universeels gaande was.

Dat Ik nog wel van jou niet verdrinkt in het verdriet dat erin beschreven wordt komt door alles wat Geurts niet beschrijft. Niet alles hoeft benoemd. Je voelt het vanzelf. Zo is de roman een volmaakte uitwerking van de schrijflessen die Geurts geeft. ‘Hoe maak je je persoonlijke ervaringen universeel? En het universele persoonlijk? Dát ga ik jullie de komende tijd leren,’ zegt ze tegen haar studenten. Later hoort ze de verhalen aan die de studenten hebben geschreven over hun jeugd. Ze gingen bijna allemaal over de scheiding van hun ouders. ‘Ik luisterde naar de verhalen. De dubbele laag zat er vanzelf in.’

Even voor de goede orde: Ik nog wel van jou is een roman. De E.G. die erin voorkomt is natuurlijk Elke Geurts, maar niet helemaal. Het is één versie van Geurts, een versie die nodig is om van dit verhaal een roman te maken. Zoals ‘man’ dat ook is en ‘de meisjes’ ook. Maar dat dit fictie is maakt het niet minder waarheidsgetrouw.

Nieuw paar schoenen

Het verhaal van Ik nog wel van jou is dat van de herinneringen aan hun eerste ontmoeting, 25 jaar daarvoor. Krap wonen in De Pijp. Verhuizen naar een Amsterdamse nieuw­bouw­wijk met ruimte, de meisjes die opgroeien, wijn met de buren. ‘“Jij hebt echt dé ideale man.” De buurvrouw zuchtte. “Dat vinden alle moeders op school.”’ Maar ondertussen… Hoe alle grapjes over ‘Scheiburg’ toen ze er net kwamen wonen langzaam waarheid worden.

Geurts beschrijft ook de reacties die ze krijgt op haar blogs. Steunbetui­gingen, mensen die zeggen dat er natuurlijk een ander is. Maar er was geen ander, schrijft Geurts. Dat was voor het verhaal trouwens ook beter, dat er geen ander was. ‘Ze zeiden dat mannen nooit oude schoenen weggooiden voor ze nieuwe hadden.’ Uiteindelijk vertelde man het, er was toch een ander. Hoe lang al, laat Geurts elegant in het midden. Doet er ook niet toe. Ze werd ingeruild voor een ander.

‘Ik zou nu maar héél rap maken dat je wegkomt.’
Hij haalde het halletje niet.

‘Goed’ en ‘mooi’ voelen niet helemaal als de juiste woorden om dit boek te omschrijven omdat het over zo veel pijn en verdriet gaat. Toch is het het. Prachtig beschrijft Geurts hoe het universele persoonlijk is, en het persoonlijke universeel blijkt.

‘Zullen we in relatietherapie gaan?’
‘Ik wil helemaal niet in relatietherapie,’ zei hij. ‘Ik wil geloof ik helemaal niets meer.’
Het hoge woord was eruit. We keken elkaar aan. De man die – geloofde hij – helemaal niets meer wou en ik.
‘Ik weet niet of ik nog gelukkig kan worden met jou,’ zei hij.
‘We kunnen het toch op zijn minst proberen?’
‘Ik wil het denk ik niet meer proberen.’

Elke Geurts - Ik nog wel van jou | paperback, 256p. | 1e dr. Lebowski

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Blijf op de hoogte